ఆయుర్వేదం చరిత్ర
ఆయుర్వేదం అనే పదం సంస్కృత పదాల నుండి ఉద్భవించింది, ఆయుః అంటే జీవితం మరియు వేదం అంటే శాస్త్రం లేదా జ్ఞానం. కనుక దీన్ని అక్షరాలా అనువదిస్తే జీవిత శాస్త్రం అని అర్ధం వస్తుంది.
ఆయుర్వేద ఔషధం అనేది వైద్య శాస్త్రం యొక్క తొలి శాఖలలో ఒక శాఖ. పురాతన ఋషులకు 5000 సంవత్సరాల క్రితం హిందూ భగవంతుడైన ధన్వంతరి నుండి ఆయుర్వేద జ్ఞానం లభించిందని నమ్ముతారు. ఆ తరువాత, ఋషులు అస్సలు వచనానికి వివిధ సవరణలు చేసి, ఆ జ్ఞానాన్ని తదుపరి తరాలకు అందించారు.
రిగ్వేదం మరియు అధర్వన వేదం వంటి ప్రాచీన వేద గ్రంథాలలో ఆయుర్వేదం గురించి చాలా సార్లు ప్రస్తావించబడింది. మహాభారతం మరియు రామాయణం వంటి భారతీయ ఇతిహాసాలు ఆయుర్వేద ఔషధాలను వ్యాధులను నయం చేసే సాధనంగా మరియు కొన్ని సందర్భాల్లో, చనిపోయిన వారిని సైతం బ్రతికించగలవు అని పేర్కొన్నాయి.
చరక సంహిత, సుశ్రుత సంహిత మరియు అష్టాంగ హృదయ సంగ్రహ అనే గ్రంథాలు ఆయుర్వేదం యొక్క గొప్ప మూడు ప్రామాణిక గ్రంథాలు అని కూడా కీర్తించబడ్డాయి మరియు పిలువబడతాయి.
చరక సంహిత అనేది చరకుడు అగ్నికా (అసలు ఆయుర్వేద పండితుడు) రచన ను చదివి దానిని ఉల్లేఖించిన గ్రంథం. అస్సలు రచన మరింత వివరమైనది మరియు ప్రత్యేకమైనది అయినప్పటికీ, ఒక వ్యాధిని నిర్ధారించడాన్ని సులభతరం చేయడం మరియు దానిని నయం చేయడానికి ఆయుర్వేదాన్ని ఉపయోగించడం ద్వారా చరకుడు దీన్ని మరింత అందుబాటులోకి తీసుకొచ్చాడు. చరక సంహిత లో 10,000 ఔషధ మూలికల యొక్క లక్షణాలు మరియు వాటి ఔషధ విలువలు కూడా పేర్కొనబడ్డాయి.
ఆయుర్వేదంలో శస్త్రచికిత్స గురించి సుశ్రుత సంహిత మాట్లాడుతుంది. భారత చరిత్రలో మొట్టమొదటి శస్త్ర చికిత్సకుడు సుశ్రుత అని నమ్ముతారు. సుశ్రుత సంహితలో వెయ్యికి పైగా ఆరోగ్య పరిస్థితులు వివరణాత్మకంగా పొందుపరచబడ్డాయి, మరియు 42 రకాల శస్త్రచికిత్సా విధానాలు అవసరమయ్యే 300 రకాల ఆపరేషన్ల గురించి లిఖించబడింది. ఇది శస్త్రచికిత్సలకు ఉపయోగించాల్సిన పరికరాల రకాలను మరియు మొక్కలు, జంతువులు మరియు ఖనిజాల నుండి ఆపరేషన్ అనంతర సంరక్షణకు అవసరమయ్యే మందుల గురించి సైతం సమగ్రంగా వివరించడం జరిగింది.
అష్టాంగ హృదయ సంగ్రాహా అంతర్గత ఔషధంపై దృష్టి పెడుతుంది. ఇందులో, మానవ శరీరం యొక్క వివిధ దోషాలు మరియు వాటి ఉపభాగాలు గురించి వివరంగా లిఖించబడ్డాయి.
ఈ మూడు కాకుండా, శరన్గధార సంహిత, భావ ప్రకాశ మరియు మాధవ నిదానం అనే ఇతర ప్రధాన గ్రంథాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ అన్ని గ్రంథాల మూలమే ఆయుర్వేద ఔషధం.
ఆయుర్వేదం అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కొంది, అందులో అతిపెద్ద సవాలు అల్లోపతి పద్ధతులను సమర్థించే పాశ్చాత్య ప్రపంచంది. ఏదేమైనా, ఇది అన్ని సవాళ్లను తట్టుకుంది మరియు భారతదేశంలోనే కాకుండా పాశ్చాత్య దేశాలలో కూడా ఎక్కువగా కోరుకునే ఔషధ పద్ధతుల్లో ఒకటిగా అవతరించింది.
ఆయుర్వేదం యొక్క సిద్ధాంతం
మనస్సు మరియు శరీరం అనుసంధానించబడిందనే భావనపై ఆయుర్వేదం పనిచేస్తుంది. శరీరాన్ని నయం చేసే శక్తి మనసుకు ఉంది.
ఆయుర్వేదంలో, ప్రతి వ్యక్తికి అతని / ఆమె దోషాల ప్రకారం చికిత్స అనుకూలీకరించబడుతుంది, ఇవి శరీరం యొక్క శారీరక ఆపరేషన్లను నియంత్రిస్తాయని నమ్ముతారు. దీని ప్రకారం, ఆయుర్వేద అభ్యాసకుడు అసమతుల్యతను నయం చేయడానికి ఆయుర్వేద మందులను సూచిస్తారు.
దోషాలు
ఆయుర్వేదం పనికి మూడు దోషాలు ప్రాథమికమైనవి. వాటిని వట, పిట్ట మరియు కఫా అంటారు. అవి శరీరమంతా తిరుగుతాయి మరియు మనిషి చేసే అన్ని చర్యలను అవి నియంత్రిస్తాయి. ఈ దోషాలలో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ అసమతుల్యత కలిగిన్నప్పుడు, ఆ మనిషి అనారోగ్యానికి గురవుతాడు.
వట గాలికి అనుసంధానించబడిందని నమ్ముతారు. ఇది ఎల్లప్పుడూ కదులుతూ మరియు చైతన్యవంతంగా ఉంటుంది. ఇది కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థను నియంత్రిస్తుంది.
పిట్ట అనేది వేడి, సూర్యుడి మాదిరిగానే ఉంటుంది. ఇది శక్తి వనరుగా పరిగణించబడుతుంది. జీర్ణ వ్యవస్థలు మరియు ఇతర ప్రధాన ప్రక్రియలను ఇది నియంత్రిస్తుంది.
కఫా అంటే శరీరంలో ఉండే ద్రవం. శరీరం చేసే ఏ పనినైనా సులభతరం చేయడానికి ఇది అవసరం. ఇది శరీరం యొక్క కండరాల స్థాయిని మరియు కణాల ఉత్పత్తి మరియు పెరుగుదలను నియంత్రిస్తుంది.
ఈ దోషాల నిష్పత్తులు ప్రతి వ్యక్తిలో భిన్నంగా ఉంటాయి. అవి ఒక వ్యక్తి యొక్క ప్రవర్తనని, స్వభావాన్ని మరియు వ్యక్తిత్వాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి. ఒక వ్యక్తి యొక్క ఆలోచనలు మరియు చర్యలు వంటి అంతర్గత కారకాల చేత మరియు ఆహారం మరియు పర్యావరణం వంటి బాహ్య కారకాలచేత ఈ దోషాలు ప్రభావితమవుతాయి.
మూడు దోషాలు సంపూర్ణ సమతుల్యతలో ఉన్న స్థితిని ఆదర్శ స్థితి అంటారు.మూడు దోషాలలో ఏ ఒకటి ఇతరులకన్నా ఎక్కువగా ఉన్నా , అది వర్ధిత స్థితికి దారితీస్తుంది. అదేవిధంగా, ఈ దోషాలలో ఏ ఒకటి మిగతా రెండింటి కంటే తక్కువగా ఉన్నా, అది కుదింపు స్థితికి దారితీస్తుంది.ఆయుర్వేద అభ్యాసకుడు అనేవాడు ఈ పెరిగిన లేదా తగ్గిన స్థితి కోసం మీ దోషాలను అంచనా వేస్తాడు మరియు సమతుల్యతను పునరుద్ధరించడానికి తగిన పరిష్కారాన్ని సూచిస్తాడు.
ఆయుర్వేదం యొక్క శాఖలు
ఆయుర్వేదం ఎనిమిది భాగాలు విభజించబడినది. ప్రతి భాగం సంపూర్ణ ఆరోగ్యం యొక్క విభిన్న కోణాన్ని మరియు ఆ ప్రాంతంలోని ప్రతి వ్యాధికి తగు పరిష్కారాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
- కయా చికిత్స (అంతర్గత ఔషధం): మొత్తం శరీర చికిత్స కోసం ఉపయోగిస్తారు. ఇది జీవక్రియ వ్యవస్థపై దృష్టి పెడుతుంది.
- బాల చికిత్స (పీడియాట్రిక్ మెడిసిన్): ‘కౌమార భృత్య’ అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ శాఖ పిల్లలలో వ్యాధులు మరియు అనారోగ్యాలపై దృష్టి పెడుతుంది.
- గ్రహ చికిత్స (మనోరోగచికిత్స): ‘భూత్ విద్య’ అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ శాఖ మనస్సు యొక్క వ్యాధులపై దృష్టి పెడుతుంది. చికిత్స దినచర్యలో మంత్రం చికిత్స (మంత్రాలు జపించడం) కూడా ఉండవచ్చు.
- ఉర్ధ్యాంగ చికిత్స: పై శరీరం యొక్క సమస్యలకు, ముఖ్యంగా కళ్ళు, చెవులు, ముక్కు మరియు గొంతు చికిత్సకు ఉపయోగిస్తారు. దీనిని ‘శాలకయ తంత్రం’ అని కూడా అంటారు.
- శల్యరోగ చికిత్స (శస్త్రచికిత్స): ఈ శాఖ శస్త్రచికిత్సా విధానాలతో వ్యవహరిస్తుంది.
- దంస్త్ర చికిత్స (టాక్సికాలజీ): మానవ శరీరంలో విషాలు మరియు విషాల ప్రభావాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి మరియు నయం చేయడానికి ఈ చికిత్సని ఉపయోగిస్తారు.
- జార చికిత్స (జెరియాట్రిక్ మందులు): ఈ శాఖ వృద్ధుల సంరక్షణపై దృష్టి పెడుతుంది. శారీరక మరియు మానసిక అన్ని వ్యాధులకి ఈ చికిత్సని ఉపయోగిస్తారు.
- వజ్జికరణ్ చికిత్స (పునరుత్పత్తి ఔషధం): వంధ్యత్వం లేదా వీర్య కొరత వంటి పునరుత్పత్తి సమస్యలకు చికిత్స చేయడానికి ఈ చికిత్సను ఉపయోగిస్తారు.
ఆయుర్వేద ఔషధం యొక్క కోణాలు
ఆయుర్వేద చికిత్సలో నాలుగు అంశాలు ఉన్నాయి. అవి:
- భిసక్ (వైద్యుడు / సర్జన్)
- రోగి (బాధితుడు)
- ఉపస్థాత (నర్సు)
- ద్రవ్యం (ఆహారం మరియు ఔషధం)
ఆయుర్వేదంలో చికిత్సలు
ఆయుర్వేద అభ్యాసకుడు మీ ఆరోగ్య సమస్యలను రెండు దశల్లో నిర్ధారిస్తాడు. మొదటి దశ పాథాలజీ రకాన్ని గుర్తించడం. రెండవది చికిత్స యొక్క రూపాన్ని నిర్ణయించడం. రోగం పట్ల రోగి యొక్క సహనాన్ని కనుగొనడం కోసం రోగి యొక్క శారీరక స్థితిని అంచనా వేస్తారు.
ఆయుర్వేద వైద్యంలో ఐదు రకాల చికిత్సలు ఉన్నాయి. అవి దృష్టి, ధ్వని, రుచి, వాసన మరియు స్పర్శ అనే ఐదు ఇంద్రియాలపై ఆధారపడి ఉంటాయి. అవి ఒక వ్యక్తి యొక్క దోషాలకు సామరస్యాన్ని తెస్తాయి మరియు అనారోగ్యాలను నయం చేస్తాయి.
ఆధునిక కాలంలో ఆయుర్వేదం
పాశ్చాత్య ఔషధం మరియు ఇతర వైద్య పద్ధతులు ఆయుర్వేదాన్ని ఎప్పుడూ సవాళ్లు విసురుతూనే ఉన్నాయి. అయితే, ఆయుర్వేదం కాలానికి అనుగుణంగా అభివృద్ధి చెందింది. వాస్తవానికి ఇది ఇతర రకాల ఔషదాలకంటే సురక్షితమైన ప్రత్యామ్నాయం. దీనిలో దుష్ప్రభావాలు ఉండవు మరియు వివిధ వ్యాధుల చికిత్సలో చాలా ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది.
ఇంట్లో పాటించగల ఆయుర్వేద పద్ధతులు
చాలా అభ్యాసాల కొరకు మీరు రిజిస్టర్డ్ ప్రాక్టీషనర్‌ను సంప్రదించవలసి ఉండగా, మీరు ఇంట్లో పాటించగలిగే కొన్ని పద్ధతులు ఉన్నాయి. రాగి పాత్రలలో నిల్వ చేసిన నీరు త్రాగటం మరియు ఉదయాన్నే నిమ్మకాయతో కూడిన వెచ్చని నీరు త్రాగటం వంటివి మీరు ఇంట్లో చేయడం ప్రారంభించవచ్చు.
ఆయుర్వేదం మరియు వృద్ధాప్యం
ఆయుర్వేదం వృద్ధాప్యాన్ని సహజ దృగ్విషయంగా భావిస్తుంది. వేదాలలో నమోదు చేయబడిన ప్రామాణిక మానవ జీవిత కాలం 100 సంవత్సరాలు.
ఆయుర్వేద పద్ధతులు శరీరం యొక్క వృద్ధాప్యం యొక్క వివిధ లక్షణాలను గుర్తించి, ప్రతి లక్షణానికి అనుగుణంగా చికిత్స చేస్తాయి. వృద్ధులలో అనారోగ్యానికి కారణమయ్యే వయస్సు వల్ల దోషాలలో కొన్ని మార్పులు సంభవిస్తాయి. ఆయుర్వేద నిపుణుడిని సంప్రదించి తగిన చికిత్స తీసుకోవటం వల్ల ఎటువంటి దుష్ప్రభావాలు లేకుండా దాదాపు ఏ అనారోగ్యం అయినా లేదా ఏ రుగ్మత అయినా నయమవుతుంది.
◆ ◆ ◆